براساس گزارش‌ها، میزان صادرات نفت خام ایران در کمتر از سه ماه گذشته کاهش قابل توجهی داشته است

در اولین روز از مذاکرات هسته‌ای ایران و نمایندگان گروه ۱+۵ در مسکو، فعالان در بازارهای جهانی، تحولات و روند این گفت‌وگوها را با آرامشی بیش از نشست‌های هسته‌ای پیشین دنبال کردند.

بر اساس گزارش‌ها، بهای دو نوع نفت خام شاخص بازار جهانی در معاملات امروز دوشنبه ۱۸ ژوئن (۲۹ خرداد)، بیش از یک دلار کاهش یافت و قیمت هر بشکه نفت خام برنت دریای شمال به ۹۶ دلار و ۳۳ سنت و هر بشکه نفت خام وست تگزاس اینترمدیت به ۸۲ دلار و ۹۰ سنت رسید.

به گفته تحلیلگران، بازار نفت با در نظر داشتن مازاد تولید نفت اوپک، چندان نگران کمبود یا توقف عرضه نفت خام ایران نیست، ضمن آن که آثار بحران اقتصادی حوزه یورو از جمله کاهش تقاضای نفت خام همچنان در بازار جهانی قابل مشاهده است.

داده‌های رسمی اوپک نشان می‌دهد که کشورهای عضو این سازمان در ماه گذشته بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت بیشتر از سهمیه رسمی خود تولید کرده‌اند که تقریبا معادل صادرات کنونی نفت خام ایران است.

گزارش منابع خبری نشان می‌دهد که از زمان تصویب تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران در ماه ژانویه (بهمن گذشته)، روند صادرات نفت خام این کشور با مانع روبه‌رو بوده و بخشی از خریداران نفت خام ایران از امضای قراردادهای جدید یا تمدید قراردادهای کنونی سر باز زده‌اند، به گونه‌ای که صادرات نفت این کشور نزدیک به یک میلیون بشکه از میزان صادرات آن در ماه‌های پایانی سال گذشته کمتر شده است.

این در حالی است که با وجود کاهش عرضه نفت ایران، بهای هر بشکه نفت خام برنت از ماه آوریل تاکنون (در مدت کمتر از سه ماه) بیش از ۲۰ درصد کمتر شده که یکی از نشانه‌های انطباق تدریجی بازار جهانی با روند کاهش صادرات نفت ایران است.

اتحادیه اروپا و آمریکا به دلیل آنچه فعالیت‌های مشکوک هسته‌ای ایران خوانده‌اند، تحریم‌هایی را علیه این کشور تصویب کرده‌اند که از روزهای پایانی ماه ژوئن (در ده روز آینده) اجرا خواهد شد.

در چارچوب تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران، از روز اول ژوئیه (۱۱ تیرماه) کشورهای اروپایی خرید نفت خام از ایران را متوقف خواهند کرد.

بر اساس مصوبه اتحادیه اروپا، شرکت‌های بیمه‌گر اروپایی نیز از پوشش بیمه‌ای نفتکش های حامل نفت خام یا فرآورده‌های نفتی متعلق یا مرتبط با ایران منع شده‌اند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، شرکت‌های بیمه‌گری که دفاتر اصلی‌شان در اروپا مستقر است، در مجموع نزدیک به ۹۵ درصد محموله‌های نفتکش‌های جهان را در قبال نشت نفت یا تصادم فاجعه‌بار، تحت پوشش بیمه‌ای دارند و در صورت عملی شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا، خریداران نفت ایران در کمتر از دو هفته آینده باید منابع دیگری را برای پوشش بیمه‌ای چندین میلیاردی نفتکش‌های حامل نفت ایران تعریف کنند.

کشورهای آسیایی خریداران اصلی نفت خام ایران به شمار می‌روند و گزارش شده است که نمایندگان کشورهای کره جنوبی، چین و ژاپن در هفته‌های گذشته برای مستثنی شدن از تحریم‌های بیمه‌ای اتحادیه اروپا در حال رایزنی با مقامات این اتحادیه بوده‌اند.

قانونگذاران ژاپن نیز در روزهای گذشته طرحی را بررسی کردند که دولت را موظف می‌کرد بیمه محموله‌های نفتی وارداتی از ایران را تضمین کند، هرچند این مصوبه هنوز رسما تصویب نشده است.

با این حال، دیگر خریداران ایران تمهیدات مشابهی را در پیش نگرفته‌اند و خبرگزاری رویترز گزارش داده است که خریداران کره جنوبی و هند گفته‌اند که در صورت حل و فصل نشدن این موضوع، از ابتدای ماه ژوئیه دیگر هیچ محموله نفتی را دریافت نخواهند کرد.

پیش از این، شرکت ملی نفتکش ایران اعلام کرده بود که می‌تواند محموله‌های نفتی خود را تا یک میلیارد دلار بیمه کند. چنین تضمینی می‌تواند به معنای حفظ بخشی از بازار نفت ایران باشد، ولی گزارش‌ها نشان می‌دهد که سهم عمده‌ای از ظرفیت نفتکش‌های این شرکت برای ذخیره نفت خام تولیدی ایران به کار رفته است و در صورتی که ایران بخواهد این کشتی‌ها را با محموله‌هایشان راهی کشورهای خریدار کند، به دلیل نداشتن امکان ذخیره‌سازی نفت خام مازاد، ناگزیر خواهد بود تولید نفت خام را متوقف کند.

همچنین با نزدیک شدن موعد عملی شدن تحریم‌های تازه علیه ایران، چند شرکت اروپایی شاخص که ممیزی و تایید استانداردهای کشتی‌های اقیانوس‌پیما را در دنیا به عهده دارند، اعلام کرده‌اند که دیگر گواهینامه‌های مربوط به رعایت این استانداردها را برای شرکت‌های کشتیرانی ایرانی صادر نخواهند کرد. داشتن این گواهینامه‌ها برای آن که کشتی‌ها بتوانند در بیشتر بنادر دنیا پهلو بگیرند، ضروری است.

در چارچوب تحریم‌های آمریکا علیه ایران که از روز ۲۸ ماه ژوئن (کمتر از ده روز آینده) اجرایی خواهد شد، کشورهایی که با ایران مبادلات بانکی بین‌المللی دارند، با محدودیت‌های بیشتری روبه‌رو خواهند شد که به معنای مشکلات دوچندان ایران در دریافت منابع مالی مربوط به صادرات نفت خام است.

ایران که دومین تولیدکننده نفت خام اوپک به شمار می‌رود برای تامین هزینه‌های جاری، به شدت به درآمدهای نفتی خود وابسته است و گزارش شده که لغو این تحریم‌ها، یکی از درخواست‌های اصلی مذاکره‌کنندگان هسته‌ای این کشور در گفت‌وگو با نمایندگان گروه ۱+۵ بوده است.

گروه ۱+۵ با حضور نمایندگان کشورهای بریتانیا، آمریکا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان تشکیل شده است.